Zedenschets in brexittijd

Nick Hornby schrijft al sinds High Fidelity (1995) min of meer hetzelfde boek. En dat zijn inmiddels zo’n zeven romans, die zonder uitzondering een soort zedenschets zijn, waarbij problematische en ingewikkelde relaties met veel humoristisch aplomb voor het voetlicht worden gebracht. Dat Hornby daarbij uiterst succesvol is, moge wel blijken uit de vele Hollywood-verfilmingen van zijn boeken. Dat zal allemaal bij Hornby’s meest recente roman Op het eerste gezicht niet anders zijn.

En zoals Londen vaak de setting is van zijn romans, zo geldt dat ook voor Op het eerste gezicht, dat zich afspeelt in een hippe wijk, of althans een gegentrificeerd stadsdeel waar de kebabzaken, groezelige pubs en de winkels met afbraakprijzen hebben moeten wijken voor ‘cafés waar mannen met baarden koffie verkeerd dronken en een kroeg met speciaal bier van microbrouwerijen’. Daar in die wijk, op een zaterdagmorgen in het voorjaar van 2016 ontmoeten de 42-jarige Lucy en de 21-jarige Joseph elkaar in een slagerij. Of ontmoeten, ze kennen elkaar al: de pas gescheiden, hoogopgeleide white privileged Lucy koopt haar vlees bij de keurslager waar de zwarte Joseph parttime werkt. Aldus laat Hornby hier de verschillende culturen stevig op elkaar botsen, al is Lucy zich daar aanvankelijk allerminst van bewust. Lucy zoekt een oppas voor haar over het algemeen vervelende kinderen, omdat ze in de weekenden nu weer op mannenjacht gaat en vindt die in de zachtmoedige, maar sexy Joseph, waarvan Lucy’s vriendin, de luidruchtige Emma vindt dat hij op de jonge Denzel Washington lijkt.

Lucy kende Emma’s beperkte referentiekader, dat niet erg breed was.

Joseph kan niet alleen goed opschieten met de jongens van Lucy – games en voetbal en zo – maar ook met Lucy. En zo meet Hornby een bijzonder problematische relatie meer dan breed uit. Niet alleen vent de auteur in vooral geestige scenes het kolossale leeftijdsverschil uit, ook komen de cultuurverschillen tussen zwart en minderbedeeld versus wit en bevoorrecht royaal aan bod. Een in extremis toegevoegd schisma – dat van het brexitreferendum – voegt nog extra cachet toe aan Hornby’s moderne, actuele vertelling.

Op het eerste gezicht is weer op het eerste gezicht veel van hetzelfde, maar anderszins een actuele en – gepreludeerd door het motto – maatschappijkritische roman, waarmee de very very very funny (dixit Matthijs van Nieuwkerk) nieuwe grond aanboort.

Wiebren Rijkeboer

Nick Hornby – Op het eerste gezicht. Vertaald door Nico Groen. Uitgeverij Atlas Contact, Amsterdam. 348 blz. € 22,99.