Een veelkleurig, divers boek

Het boek Gloei bestaat uit interviews door Edward van de Vendel met jongeren die zich thuisvoelen binnen een van de letters LHBTQIA+. Bijna 500 pagina’s waarin Van de Vendel behoedzaam en aimabel de levensgeschiedenissen van eenentwintig jonge mensen optekent. De interviews beperken zich niet alleen tot de seksuele identiteit van de jongeren, maar bestrijken ook het geloof, de verhouding tot de familie, politieke opvattingen en hobby’s. In Gloei worden complete mensen opgevoerd en worden mensen niet gereduceerd tot geaardheid of gender. Omdat veel jongeren ook nog zoekende zijn en hun ontdekkingstocht vaak nog aan het begin staat, ligt alles ook niet altijd vast. Dat is een van de prettige aspecten van het boek: alle mogelijkheden liggen open.

Gloei is letterlijk een veelkleurig boek, want elk interview is gekoppeld aan een kleur en wordt voorafgegaan door een gedicht van Van de Vendel die op grond van het interview gemaakt is. Het zijn toegankelijke gedichten die je een beetje inleiden op wat volgt. Bij het gedicht staat een tekening van Floor de Goede. Daarna komt een getekend portret van de geïnterviewde. De ene eer gebruikt hij daarvoor een aquareltechniek, dan schetst hij een portret in enkele lijnen, dan weer in een stripachtige vorm. Van ingetogen tot grillig of een beetje sexy: De Goede toont zijn veelzijdigheid als illustrator.

Soms moet je het boek even wegleggen. Na het vluchtelingenverhaal van Ahmad bijvoorbeeld. Of na het verhaal van Sanjana die al zoveel heeft meegemaakt op haar 17e (pleeggezinnen, rolstoel, dode vriendin) dat je verbijsterd bent over de veerkracht die in haar schuilt. Gelukkig zijn niet alle verhalen zo zwaar en lees je ook over kalverliefdes, eerste zoenen en heimelijke liefdes. Toch moeten al die jongeren door een fase heen waarin ze merken dat ze anders zijn dan de hetero’s om hen heen en een voorlopige definitie verzinnen voor wat ze dan wel zijn. De stap daarna, de coming-out, blijft voor iedereen een enorme, onzekere sprong voorwaarts.

Het lezen van Gloei is ook troostrijk, omdat je ook de weerbaarheid ziet van al die individuen. Ze hebben vaak al zo veel strijd moeten voeren – op school, binnen het gezin, in zichzelf – dat ze zo rond hun twintigste al veel volwassener en ruimhartiger zijn in hun denken. Je zou heel veel mensen het prachtig uitgegeven Gloei willen geven, al was het maar ter kennismaking van werelden die ze niet kennen. Het boek lijkt me verplichte kost op elke school en in elke bibliotheek.

Coen Peppelenbos

Edward van de Vendel – Gloei. (met illustraties van Floor de Goede). Querido, Amsterdam. 496 blz.