De verminderde aandacht voor literatuur in talkshows

Stel je voor dat De Wereld Draait Door nog bestond op 4 juli, dan durf ik te wedden dat een deel van de uitzending, wellicht de hele uitzending, gewijd was aan Remco Campert. Er was veel tegen het programma in te brengen, de voortdurend opgewekte toon, de onnozelheid van sommige gesprekken (vertel nog eens over beffen, Herman Brusselmans), maar dat er aandacht was voor literatuur stond vast. Volgens mij had nu alleen Nieuwsuur aan het eind van de uitzending 7 minuten uitgetrokken voor de laatst levende Vijftiger. 1Vandaag kon het in vier minuten.

Bij Barend & Van Dorp schoven regelmatig schrijvers aan, bij Pauw & Witteman en later Pauw ook. Bij Jinek af en toe toen ze nog bij de publieke omroep zat. Dankzij zijn bruisende persoonlijkheid mocht Joost Oomen onlangs bij Humberto zitten om een gedicht voor te dragen vanwege de actie ‘Zomerlezen’ en even daarvoor was Matthijs van Nieuwkerk vanwege dezelfde actie nog bij Beau aangeschoven, maar voor de rest is de spoeling vrij dun. Ja, als je een Bekende Nederlander bent en je hebt nietsigheden tussen twee kaftjes laten inbinden, dan ben je nog wel welkom.

Vroeger was alles beter, toen de talkshows nog eenmaal per week op tv kwamen. Presentatoren zoals Mies Bouman en Sonja Barend lazen zelf boeken. Van Frits Barend en Henk van Dorp die met een dagelijkse talkshow kwamen, nam je ook aan dat ze boeken lazen. Van presentatoren die uit de wereld van de journalistiek kwam, nam je automatisch aan dat ze iets lazen. Ik ben als kijker ook eerder geneigd om iets van dat soort mensen aan te nemen. Zo’n Renze Klamer kan een programma aan elkaar babbelen, maar hij heeft niet de intellectuele diepgang die ik van een talkshow-presentator verwacht. Een programma is net zo oppervlakkig als de presentator die het presenteert.

Om Remco Campert te eren werd het programma OBA Live uit de mottenballen gehaald, een lokaal programma van de bibliotheek in Amsterdam dat helaas gestopt is. Presentator is Theodor Holman, die geen autocue nodig heeft om een uur lang een programma te presenteren over Campert. Hij kent het werk, hij kent de schrijver, hij weet de geschiedenis, hij heeft geen uitgebreide redactie nodig die hem van vraagjes op kaartjes voorziet. Zo’n klein team bij OBA Live maakt een programma over Campert dat eigenlijk op de publieke omroep thuishoort. Het is niet heel moeilijk. Een presentator die weleens iets leest, maakt een wereld van verschil.

Coen Peppelenbos