Te donker en te leeg

Lage luchten, stinkende kanalen, braakliggende velden: we zijn terug in het dorpje Wenst, het Groningse dorpje dat de in Haren geboren schrijver Allard Schröder al eerder portretteerde in de gelijknamige verhalenbundel uit 2009. In Sellinger ontmoeten we opnieuw de argwanende bewoners en hun aan het dorp vastgeklonken ambities.

En mochten ze ooit weg zijn getrokken en elders succesvol zijn geworden, zoals Hammie Voller, dan geven ze een groot feest voor het hele dorp. In ‘Vollers feest’ komen allerlei circusartiesten naar het dorp om op te treden, maar de speciale attractie is toch wel zanger Roy Roberts op wie helaas vergeefs gewacht wordt en die uiteindelijk afbelt. ‘Die klootzak vond het overal te donker en te leeg om hem heen. Nergens waren er lichtjes. Hoe noordelijker je kwam, hoe minder hij zag. Hij was bang om verder te gaan, het donker in. Hij was nota bene amper in Drenthe.’ Mislukking is de noorderling aangeboren. Niettemin gebeurt er van alles en nog wat op het feest dat door de mensen in Wenst wordt overgenomen.

In het titelverhaal, dat speelt in 1951, duikt opeens Heiman Sellinger op, de man die sinds 1942 verdwenen was. Het verhaald wordt verteld vanuit Else Obbinge die destijds smoorverliefd op hem was. Zij – inmiddels getrouwd, maar niet gelukkig – had altijd gedacht dat de jood Sellinger was omgekomen in de kampen en zoekt nu opnieuw toenadering tot haar grote liefde. Schröder laat niet alleen de liefde opnieuw opbloeien, hij toont ook de bekrompenheid en de vijandigheid van het dorp tegenover buitenstaanders. Dat de verloren jaren niet ingehaald kunnen worden en de kloof tussen de geliefden veel groter is dan Else vermoedde, wordt pijnlijk duidelijk. Ook hier worden de te hoge verwachtingen uiteindelijk bijgesteld aan de wrange werkelijkheid.

Het is absoluut niet nodig om de eerste verhalenbundel te lezen voordat je aan deze begint, want de verhalen staan op zich, al komen enkele figuren in beide boeken voor. Er is een ander leven mogelijk dan het leven in Wenst en dat lijkt altijd beter te zijn. Zo is een Chevrolet in het dorp al een teken van een rijker leven elders. Of denk aan de vader van Malte Kolschoot die in Groningen een geheime minnares had bij wie hij nog een zoon verwekt had. Er blijft gelukkig altijd nog een sprankje hoop om weg te komen. Allard Schröder vertelt prachtige, klassieke verhalen en niet de emokitsch die tegenwoordig voor literatuur doorgaat.

Coen Peppelenbos

Allard Schröder – Sellinger; Wenst, het tweede boek. De Bezige Bij, Amsterdam. 238 blz. € 24,99.

Deze recensie verscheen eerder in de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden op 16 december 2022.