(Dit is een recensie uit 1997, uit het archief van Coen Peppelenbos)

De spiegel van onvervulde dromen

Een van de meest gespeelde, bezongen en beschreven thema’s in de literatuur is de liefde. Vooral de ongelukkige liefde leent zich uitstekend voor een goed verhaal. Hanif Kureishi schreef Liefde in tijden van weemoed, een verhalenbundel vol mislukte hartstochten en wrikkende relaties. De hoofdpersonen in die verhalen zijn mensen die het net niet helemaal gemaakt hebben. Een regisseur van reclamespotjes, die liever een mooie, grote, artistieke speelfilm wil maken. Een scriptschrijver die inspiratie opdoet uit een troosteloze relatie. Een man die zijn ingedutte huwelijk verruilt voor losse contacten. De hoofdpersonen hebben de grenzen van hun ambitie onderkend en hebben gemerkt dat je niet alles kunt krijgen wat je verlangt.

Zijn hele leven, lijkt het, is hij op zoek geweest naar seks. Hij weet niet precies waarom, maar hij moet gedacht hebben dat het een belangrijk iets was om te willen. Maar nu hij het heeft, schijnt het niet voldoende te zijn.

Kureishi confronteert zijn personages met hun onvermogen, met hun onvervulde dromen. In ‘In tijden van weemoed’ zit Roy te wachten op een geldschieter voor zijn eerste speelfilm, als hij wordt opgebeld om zijn vriend Jimmy uit de goot te halen. Terwijl Roy heeft gekozen voor een arbeidzaam leven, met geld, huis en vrouw, leidt Jimmy een zwervend bestaan zonder baan, maar met drank, seks en vrijheid. Jimmy is degene die hem een spiegel voorhoudt. Alhoewel Roy het meest geslaagd lijkt, is hij toch jaloers op zijn vriend.

In ‘Mijn zoon, de fanaticus’ is de taxichauffeur Parvez, een behoorlijk aangepaste Engelsman, bezorgd over zijn zoon Ali. Ali stort zich volkomen in het geloof en gaat zijn vader bekritiseren. In een taxirit; de zoon op de achterbank, zodat hij letterlijk gespiegeld is aan zijn vader, ontploft de situatie. In plaats van een ‘gewone’ Engelse student die maatschappelijk vooruit zal komen, strijdt Parvez met een fanatiek gelovige die zich afzet tegen de westerse samenleving.

Elke droom wordt doorkruist. En als je al bereikt wat je wilde, dan blijkt dat niet genoeg te zijn. De afbraak ligt op de loer. In het surrealistische verhaal ‘De vliegen’ wordt die afbraak werkelijkheid. Een jong gezin wordt, net als iedereen in de flat, belaagd door vliegen. Ze eten de kleren kapot, ze vernielen het meubilair, ze zitten overal. Telkens opnieuw probeert de man er iets tegen te doen, telkens faalt hij. De vliegen blijven. Het verval knaagt door.

Met Liefde in tijden van weemoed heeft Kureishi een prachtige bundel verhalen geschreven. Het lijken typisch verhalen voor een dertiger die ontdekt heeft dat het leven slechts begrensde mogelijkheden biedt. Je wordt er als lezer ook heel weemoedig van.

Coen Peppelenbos

Hanif Kureishi – Liefde in tijden van weemoed. Anthos, Amsterdam.

Deze recensie verscheen eerder in de Leeuwarder Courant op 31 oktober 1997.