The Troubles

Een historische roman is Verboden terrein niet. Het speelt zich namelijk af in de beperkte tijd en ruimte van de jaren zeventig en in Noord-Ierland; in de snelkookpan van The Troubles. Verboden terrein is de debuutroman van de 55-jarige Louise Kennedy, geboren in een buitenwijk van Belfast, Noord-Ierland. De roman is gesitueerd in 1975 en ja, in een buitenwijk van Belfast en bovendien gebaseerd op werkelijke gebeurtenissen.

Kennedy’s hoofdpersonage Cushla Lavery is 24 jaar, is juf op een basisschool en klust bij in de pub van haar oudere broer. De pub was ooit een familiebedrijf, maar sinds de dood van hun vader runt Eamonn de tent. Bijzonder is wel dat de pub in een overwegend protestantse wijk staat, met dus veelal protestantse clientèle, maar dat de Lavery’s katholiek zijn. Dat gaat problemen geven.
Bij aanvang van de roman buit de schrijfster direct al de dubbelrol van Cushla uit: de lezer, net als Cusha overigens, maakt in de pub kennis met de – uiteraard protestantse – advocaat Michael Agnew en ook met de zevenjarige Davy die Cushla in de klas heeft. Omineus. Davy komt uit een kwetsbaar gezin en wordt gepest door protestantse jongens in de buurt, diens oudere broer Tommy wordt steevast met geweld gedreigd en ontspoort. Cushla heeft het thuis zelf overigens ook niet gemakkelijk met haar zwaar alcoholische moeder. Maar Cushla wordt wel verliefd op de ruim vijftigjarige, goodlooking advocaat die opkomt voor de rechten van katholieke arrestanten. En o ja, hij is ook gehuwd en hij wordt verliefd op haar.

Er ontstaat dan een soort van voorspelbaar om elkaar heen draaien, heimelijke afspraakjes, aantrekken en afstoten. Dat is niet wat Verboden terrein bijzonder maakt. Het zit hem in het voelbaar neerzetten van de explosieve sfeer van een soort van burgeroorlog in bezet gebied: bomaanslagen, verraad, gevechten, moordcommando’s. Dichtgetimmerde gebouwen, wegversperringen door de Britse bezetter, met verf bekladde muren: Schijt aan de paus en de maagd Maria; Voor God en Ulster. En gesymboliseerd door het Europa Hotel: het meest gebombardeerde gebouw van Europa. Daar tussenin bewegen zich Cushla en haar overspelige minnaar. En dat gaat allemaal een keer mis, al duurt het lang – de lezer zit erop te wachten – voordat dat in de roman gebeurt.

Michael Agnew wordt, hoe kan het anders, vermoord. De dubbelrol van Cusha geeft daarvoor de verklaring. Als ik al heb laten doorschemeren dat Kennedy’s debuutroman voorspelbare trekken heeft, dan moet ik er ook bij zeggen dat Verboden terrein een realistische en intense blik biedt op die o zo treurige Noord-Ierse geschiedenis. En dat is voor een roman veel waard.

Wiebren Rijkeboer

Louise Kennedy – Verboden terrein. Vertaald door Sandra Boersma en Leen Van Den Broucke. Pluim, Amsterdam/Antwerpen. 352 blz. € 24,99.