Nieuws: Mario Molegraaf schreef vanaf 1995 vrijwel alle recensies onder de naam van Hans Warren
Opperhuidmens, zo heet de biografie die Mario Molegraaf schreef over dichter, schrijver en levensgezel Hans Warren. In mei ligt het boek in de winkel. Daniela Hooghiemstra interviewde Molegraaf alvast voor het tijdschrift Zeeland. Daarin komt naar voren dat Molegraaf een groot deel van de recensies schreef die onder de naam van Hans Warren in de Provinciale Zeeuwse Courant (PZC) kwamen en een grote verspreiding kenden onder de aangesloten kranten van de toenmalige Gemeenschappelijke Pers Dienst (GPD).
In het negentiende hoofdstuk van de biografie onthul ik wat ik tot nu toe steeds voor me hield. Dat een groot deel van de krantenartikelen die onder de naam van Hans in de Provinciale Zeeuwse Courant verschenen, door mij geschreven zijn.
Doordat Hans in zijn zakagenda bijhield welk stuk van wie was, heb ik het vrij precies kunnen reconstrueren. Het begon geleidelijk in 1979. Dan schreef ik iets dat hij bewerkte en overtypte. Maar naarmate hij ouder en zieker werd, ben ik meer gaan schrijven, tot er op het laatst geen weg meer terug was. Vanaf 1995 was driekwart van de stukken in de PZC van mij, en op het laatst vrijwel allemaal.
Hans Warren had sinds 1951 een literaire kroniek in de PZC.
(foto Hans Warren en uitgever Bert Bakker: Hans van Dijk / Anefo / Nationaal Archief, CC0)
alsof dat geen publiek geheim was
Wat betreft zijn recensies over Zeeuwse kunstschilders had Warren er niet veel van begrepen.
Van die vooringenomen, kortzichtige en soms zelfs haatdragende recensies van Mario Molegraaf heb ik ook niet zo’n hoge pet op…
Interessant. Je vraagt je wel eens af – ik dan tenminste – wie dit vaker doen. Binnen een relatie, of door/voor een vriend, of een betaalde ghostwriter inhuren. Het zal ongetwijfeld gebeuren.
Ik begrijp eerlijk gezegd niets van de laatdunkende reacties. De dagboeken van Hans Warren zijn een literair monument dat literair gezien tot UNESCO literatuur erfgoed benoemd dient te worden. De stomvervelende gebroeders Goncourt kunnen hier een puntje aan zuigen.
Hetzelfde geldt voor de recensies van Hans Warren, sublieme analyses, dat Mario Molengraaf op dezelfde wijze door schreef en niemand het tot dusverre opmerkte, zeg mij meer dan genoeg over de kwaliteit van zijn werk.
Dennis Bode
Dit is uw nieuwe pseudoniem, meneer Molegraaf? UNESCO literatuur…. Hoe gek wil je het hebben?
Eens met Wim Groot Bertink. Wie (alle) dagboeken van Hans Warren gelezen (subliem; ook al was er wellicht soms een andere penvoerder hahaha) is niet verrast door de ,,openbaring” van Mario Molegraaf. Warren was in zijn laatste jaren vaak (behoorlijk) ziek, oud en moe. Zoals ze samenwerkten bij literaire projecten (vertalingen, bijvoorbeeld) zal dat beslist ook wel zijn gebeurd bij de recensies. Misschien liet Warren een concept lezen en corrigeren door Molegraaf? Of dicteerde hij wat? Of – heeeel erg – schreef zijn partner (vergeet de tijdsdruk niet!) zelf een kritiek. Wat mij bij dit alles verbaast, is dat Molegraaf zo precies heeft bijgehouden hoeveel kritieken er van zijn hand waren. Alles kan natuurlijk; zelfs dit. Overigens Andreas Oosthoek, oud-hoofdredacteur van de PZC en daarvoor chef kunst, zegt alle recensies van Warren in diens handschrift te hebben gezien. Rara!