De volgende recensie komt uit 2005.

Verklaring achteraf

Geld alleen maakt niet gelukkig dat bewijst deze eigenaardige roman nog maar eens een keer. Ernest van der Kwast vertelt in Soms zijn dingen mooier er als er mensen klappen het
verhaal van Ben Zoref. Hij is schatrijk, verbouwt een kasteel, is zeer gelukkig getrouwd met Sarah en uiteindelijk blijkt dan op de laatste bladzijden alles toch minder vrolijk.

Het duurt erg lang voordat je het in de gaten krijgt want Van der Kwast schrijft het liefste over gelukkige mensen die altijd tijd plezier maken. Hij besteedt veel aandacht aan de ouders van de held, hun ontmoeting, het uiteindelijke huwelijk en de altijd durende heimwee van zijn moeder naar Polen. Wat hebben die ouders precies met het verhaal te maken, vroeg ik
me steeds af. Ik kreeg er geen vinger achter.

Er is wel meer raadselachtig in dit boek. Hoe is de held bijvoorbeeld aan zijn vele geld gekomen? Een punt van discussie is het niet. Het heeft iets met banken en geldzaken te maken, dat wel, maar wat precies blijft onbekend. Waarschijnlijk wilde de schrijver de sprookjesachtige sfeer van het boek die hij tot vlak voor het einde zorgvuldig in stand houdt niet bederven met allerlei zakelijke praatjes over beursberichten en geld verdienen. Maar het bleef aan me knagen.

En dan dat huwelijk tussen de held en zijn Sarah. Ze zijn zeer gelukkig getrouwd, daarover bestaat geen enkele twijfel, Van der Kwast roept een mooie sfeer op van een volmaakte en idyllische liefde. Er is werkelijk geen vuiltje aan de lucht. En dan begint de vrolijke held tot mijn stomme verbazing toch en zonder nadere aankondiging een relatie met ene Egje die hij volkomen toevallig ontmoet en die een dochtertje heeft. Ik zat er van te kijken en had er de rest van het boek behoorlijk last van.

Waarom begin je een nieuwe relatie als je zo enorm gelukkig getrouwd bent? Ik raakte de weg in dit boek kwijt. Van der Kwast laat af en toe wel een paar aanwijzingen los dat er ‘iets’ in het verleden van de held is gebeurd, maar pas op de laatste bladzijden krijg je een verklaring. En die maakt het verhaal niet langer sprookjesachtig, maar juist doodgewoon triest. Weg sprookje, weg sfeer.

Ineens moest ik denken aan slechte detectiveromans waarin de speurder op de tien slotbladzijden bladzijden uitlegt hoe het allemaal in elkaar zit. Had dat eerder gezegd, dan had ik me minder mee laten slepen door die almaar overheersende vrolijkheid en lichte toon van dit boek. Dan was de tragische kant scherper uitgelicht, nu krijg je die op het eind wel erg plotseling voor je kiezen. Je wordt als lezer te lang buitenspel gezet omdat essentiële informatie over de held weg is gelaten.

Misschien wilde Van der Kwast laten zien dat niet alles is zoals het lijkt, maar ik voelde me bekocht. Een mislukt boek is dit overigens niet. Van der Kwast houdt merkbaar van schrijven, zijn zinnen tobben niet maar slagen erin de vrolijke kanten van het bestaan aanstekelijk te formuleren. Hij zoekt altijd naar bijzondere formuleringen, zeker als hij ons allerlei vrolijke en hilarische belevenissen uit de jeugd van zijn hoofdpersonage voorzet. Van de titel snapte ik niets.

Kees ’t Hart

Ernest van der Kwast – Soms zijn dingen mooier als er mensen klappen. Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam. 208 blz.

Deze recensie verscheen eerder in de Leeuwarder Courant op 19 augustus 2005.