Nieuws: Leonieke Baerwaldt wint met Dagen als vreemde symptomen de BNG Literatuurprijs
Leonieke Baerwaldt heeft met haar roman Dagen als vreemde symptomen de BNG Literatuurprijs 2024 gewonnen. Ze krijgt 15.000 euro en een maandje in het Roland Holsthuis te Bergen. De jury, bestaande uit De jury bestond dit jaar uit Esther Op de Beek, Pieter Jeroense, Sebastiaan Kort en Dieuwertje Mertens, zagen bij de inzendingen geen trends ‘of het moet de enorme verscheidenheid aan engagement zijn geweest’. Naast Dagen als vreemde symptomen (Querido) stonden ook Roelof ten Napel met Over het zwijgen (Hollands Diep) en Joost Oomen met Het paradijs van slapen (Querido) op de shortlist.
Over de winnaar die de jury een brok in de keel heeft bezorgd wordt gezegd in het juryrapport:
Dat de lezer geduld moet hebben maakt Baerwaldt vanaf begin van deze roman duidelijk. Haar personage Sisyphus laat zich niet zo makkelijk benaderen. ‘Ze kiest voor de allegorie./Ze kiest voor de caleidoscopische benadering. (…) Uit elk fragment poetst ze zichzelf tevoorschijn,’ schrijft Baerwaldt.
Door middel van korte observaties, gedachten en flarden van gesprekken met haar man of een hulpverlener, maken we kennis met een verslagen moeder van een meervoudig gehandicapte dochter. Zoals de mythologische figuur Sisyphus voor straf tot het einde der tijden een rotsblok de berg op moet rollen, omdat hij de goden had bespot, zo duwt Baerwaldts’ Sisyphus een lege rolstoel de helling op richting het dagcentrum waar ze haar dochter moet ophalen. Onverrichter zake keert ze steeds terug. Wat weerhoudt haar?
Baerwaldt laat met veel compassie zien wat de dagelijkse zorg voor een meervoudig gehandicapt kind betekent: het is loeizwaar, repetitief en uitzichtloos. Vorm en inhoud gaan in deze roman hand in hand: de korte ritmische zinnen, de herhalingen en de witregels onderstrepen Sisyphus’ realiteit. Tegelijkertijd schrijft Baerwaldt bij vlagen poëtisch in beeldende zinnen als: ‘Laten we samen blanco zijn. (…) Als een grasveld waar een laagje nachtvorst overeen ligt.’
Dagen als vreemde symptomen is een gelaagde roman vol verwijzingen naar de filosofie en Griekse mythologie. Van Baerwaldts keuze voor een genadeloze, gefragmenteerde vorm en een niet altijd even behagende stijl getuigt van lef en oorspronkelijkheid. De lezer die zich aan de vertelling van deze in beginsel ontoegankelijke moeder over durft te geven zal diep geroerd zijn door deze uitzonderlijke roman.