Vijftien gedichten over vrouwen

Groede is een dorp is een dorp van nog geen duizend inwoners tussen Breskens en Cadzand. Ondanks een mooie historische kern is het niet meteen een plaats waar je een indrukwekkende culturele manifestatie zou verwachten. Maar ik vergis me daar wel vaker in. In Groede vond begin september de manifestatie ‘Groede uit de kunst’ plaats. Veertien, aan de staties van de Via Dolorosa herinnerende kunstwerken toonden metaforisch belangrijke momenten in de geschiedenis van de positie van de vrouw. De staties werden in woorden verbonden door gedichten van Dinie Sophie Fintelman, die zij bundelde in het kleine boekje Gestrikt.

Fintelman, die zelf in Groede woont, publiceerde haar eerste dichtbundel Bots bij Liverse in 2014, wat een vrij laat debuut mag heten. Hierna volgden nog drie bundels bij dezelfde uitgever, alle met gedichten die opvallen door hun toegankelijke taal en hun heldere beelden. In dit gelegenheidsbundeltje (want zo mag ik het toch wel noemen) is dat niet anders. De thematiek van de vijftien gedichten schaart zich vanzelfsprekend rond het vrouw zijn, dat immers het onderwerp van de kunstmanifestatie was.

Fietsen is een beetje sterven

Op weg naar huis
reed er iemand achter me
ik remde af en week uit
het gat bleef ongeoorloofd open
niemand ging voorbij

hoe de aanwezigheid van
een kraai op de bagagedrager
mijn rug deed krimpen
alsof ik ten prooi viel
aan stuwende zuiging

toen uiteindelijk iets
hem of haar deed besluiten mij in te halen
reed ik op de kant
lood in de benen
een geur van parfum vloog voorbij

Een gedicht dat altijd actueel is, maar over een actualiteit handelt die helaas slechts het nieuws haalt als het dramatisch mis gaat. Het uitgangspunt van zowel de fietser als de lezer is dat de ander een man met kwade bedoelingen is. Pas in de twee langere regels uit de laatste strofe, beginnend met ‘hem of haar’ en ‘een geur van parfum’, brengen tergend langzaam een andere optie in beeld. De optie van de gevaarlijke man, die tweeënhalve strofe het gedicht bepaalt, is, in strijd met de alledaagse werkelijkheid, ieders absolute waarheid. Want wie er ook achter je fietst, loopt, draaft, of hink-stap-springt, de reële angst overheerst alle gevoel voor realiteit. Het is een wezenlijke spanning, die het gedicht met korte regels en eendimensionale woorden weet op te bouwen.

Niet alle gedichten in Gestrikt zijn zo verontrustend. Het meisje dat mee mag naar het stembureau en vaststelt dat je met het rode potlood kunt kleuren, bijvoorbeeld. Of de bijna ready-made die de tweede feministisch golf zo aardig samenvat:

De tweede golf

De keukenvloer kraakt
opzij
blijf van m’n lijf
boeken op schoot
de schaamte voorbij
en dan is er koffie

Gestrikt is een aardige bundel geworden, niet groot, niet duur en in een kleine oplage gedrukt. Te bestellen via de website van de dichter.

Jan de Jong

Dinie Sophie Fintelman – Gestrikt. Eigen beheer. € 7,50.