Een roman als een ferme vuistslag

543 pagina’s. Je moet als debutant maar durven. Iedere beginnende schrijver krijgt van zijn redacteur te horen dat schrijven schrappen is. En wie kent niet de uitspraak: ‘Kill your darlings’. Maar Peter Buwalda is in elk opzicht geen debutant meer – hij was zelf redacteur en schreef al diverse artikelen. En dat is te merken. Met Bonita Avenue leverde hij een overweldigende roman af, waarin een familie ten tijde van de vuurwerkramp in Enschede centraal staat.

De vuistdikke debuutroman van Buwalda zit ingenieus in elkaar. De structuur is als de jazzmuziek van grootheden als Clark, Monk, Coltrane en Davis die in de roman ook een plaats krijgt. Onvoorzien en verrassend. Duidelijk is dat er twee verhaallijnen zijn die elkaar afwisselen. Eén in het heden en één in het verleden. Maar in de verhaallijnen zitten ook talloze flashbacks en in de flashbacks zitten soms ook weer terugverwijzingen. Gecompliceerd, maar het is voor de lezer zeker nog te volgen.

Vanuit verschillende perspectieven wordt de familiegeschiedenis van de familie Sigerius langzaam in kaart gebracht. Het verhaal is lastig samen te vatten. De verhaallijnen in het heden laten Joni Sigerius en Aaron, de ex-vriend van Joni, aan het woord. Joni werkt intussen in de seksindustrie in Amerika en verdient bakken met geld, Aaron is schoolfotograaf en lijdt aan zware depressies. Ze kijken terug op een cruciale periode in hun leven. Een moment ten tijde van de vuurwerkramp in Enschede. Terwijl een wijk in deze stad ontploft en in brand staat, escaleert het ook in het gezin Sigerius.

3115_Buwalda - Bonita avenueBelangrijk hierbij is Siem Sigerius, de eigenlijke hoofdpersoon in de roman. Hij is de stiefvader van Joni en de man tegen wie Aaron erg opkijkt. Hij is succesvol rector magnificus van de Twentse campusuniversiteit. Maar het is ook een man met een verleden. Een eerder huwelijk, een scheiding, een gewelddadige zoon uit dat eerdere huwelijk. Zijn nieuwe vrouw Tineke en zijn stiefdochters Joni en Janis hebben hem een rustig gezinsleven gegeven. Alles lijkt fijn en vredig. Maar op een dag komt Sigerius erachter dat zijn stiefdochter Joni naaktfoto’s van zichzelf op internet plaatst. De foto’s worden geschoten door Aaron en ze verdienen er grof geld mee. Hier kantelt het rustige leven van Sigerius. Wat volgt, is zijn ondergang.

Een extra spanningselement is de echte zoon van Siem Sigerius. Wilbert Sigerius. Hij heeft jaren in de gevangenis gezeten voor doodslag en komt op een dag vrij. Precies op het moment dat Sigerius achter de praktijken van zijn stiefdochter en haar vriend Aaron komt. Wilbert zoekt contact en wil zijn vader en zijn gezin ontmoeten. Hoe dit precies allemaal verloopt en hoe de verhaallijnen uiteindelijk samenkomen, zal ik niet verklappen. Wel kan ik zeggen dat de roman langzaam ontaardt in een spannende thriller. De verhaallijn balt zich op tot een flinke vuist en deelt in de staart van de roman een ferme klap uit. De lezer blijft gedesillusioneerd achter.

Natuurlijk had deze roman ook veel dunner gekund. Schrijven is inderdaad schrappen. Er zitten veel scènes in die niet belangrijk zijn voor het verloop van het verhaal. Er worden personen geïntroduceerd die even later alweer verdwijnen. En Buwalda vertelt echt het complete levensverhaal van de familie Sigerius. Toch verveelt de roman geen moment. Dit komt omdat deze scènes, net als de rest van de roman, zo ontzettend goed zijn geschreven. Een prachtige swingende stijl, goede metaforen. Het lezen van een roman wordt op clichématige wijze weleens vergelijken met het rijden van een trein. Vooruit, Bonita Avenue leest als de hogesnelheidstrein tussen Amsterdam en Parijs.

Bart Temme

Peter Buwalda – Bonita Avenue. De Bezige Bij, Amsterdam, 544 blz. € 19,90.