Nieuws: Hoe de Nederlandse Poëzie Encyclopedie leent van de Koninklijke Bibliotheek
Vorige week ontstond er enig rumoer over het vermeende plagiaat dat Jos Joosten ontdekte in een boekje van criticus Elsbeth Etty. Onhandige passages, maar echt grootscheeps plagiaat kun je het niet noemen. Op De Contrabas werden er maar liefst zes stukken aan gewijd. In stukje twee trekt Bart FM Droog van leer. Hij heeft de plagiaatstukken zelfs naast elkaar gezet. Niet op De Contrabas maar op de site van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie (terwijl de stukken toch niet over poëzie gaan). En zie: grote overeenkomsten! Droog:
Van Wikipedia heeft ze een passage van de Menno ter Braak-pagina gecopypasted en daarna licht geretoucheerd; uit Journalistieke cultuur in Nederland (2002) van Van Dijk en Janssen heeft ze twee alinea’s vrijwel letterlijk overgenomen en miniem veranderd. Zonder bronvermelding. En dat heet inderdaad… plagiaat.
Gelukkig noemt de Nederlandse Poëzie Encyclopedie wel de bronnen op die ze gebruikt. Toch kun je je afvragen of ze heel veel meer doen dan copypasten. Neem bijvoorbeeld de pagina van Gerrit Komrij waar Bart FM Droog een foto van Komrij neerzet die alleen maar bedoeld kan zijn om Komrij te kijk te zetten. Op deze pagina zien we het levensverhaal van Komrij. Leggen we die pagina naast de site van de Koninklijke Bibliotheek dan valt op dat er niet heel veel veranderd wordt aan de basistekst. Meestal zet hij ‘In’ voor het jaartal en herformuleert hij de zin licht. Zo wordt het wel helemaal zijn tekst. ‘© Bart FM Droog, 2012’ zet Droog onder zijn stuk.
Hoe zou dat zitten bij de rest van de site? De Nederlandse Poëzie Encyclopedie ontving een startsubsidie van €6.250,- van het Nederlands Letterenfonds.
Dat van die foto weet ik toevallig. Ik heb Komrij in een mail om een rechtenvrije foto gevraagd, maar die niet gekregen. (Tenminste, dat meen ik me te herinneren, ik zal het morgen nakijken.) Tot we er een hebben, is dit de enige rechtenvrije (want door Droog zelf gemaakte) foto waarover we beschikken.
Wat betreft je \”plagiaat-kwestie\” – kijk eens onderin, waar de bronnen vermeld staan.
Oh ja, die subsidie is overigens toegekend voor het vervaardigen van de jaarlijsten 2008-2012.
Ik schrijf nergens dat het plagiaat is. Integendeel. Ik noem zelfs expliciet dat Droog de bronnen wel vermeldt. Ik gebruik slechts de methode Droog en noem het niet eens plagiaat. Ik vind het wel vreemd om vervolgens bij een tekst met wel heel veel overeenkomsten \’© Bart FM Droog\’ te zetten.
En wat betreft de foto: in dit geval plaats je geen foto of je maakt een screenprintje van een tv-optreden of een YouTube-filmpje.
Dat ©-teken zegt niet, dat alle zinnen in een tekst die onder © valt, door de auteur zelf zijn geschreven. Het lemma als geheel is © Bart FM Droog. Vergelijk het maar eens met een bloemlezing: de bloemlezing is © de samensteller, de teksten zijn © de auteurs, of rechthebbende(n).
Bart maakte laatst het plagiaat van Etty inzichtelijker dan Joosten dat deed, door de beide teksten naast elkaar, i.p.bijvoorbeeld onder elkaar te zetten. Maar heeft er geen passages uit weggeknipt [behalve in de langere Wikipediabrontekst, net als Etty deed. Waarbij gezegd dat ik inzichtelijk maakte met (…) waar hij een knip aanbracht].
Maar jij, Coen, doet het juist andersom. Uit een langere tekst knip je essentiele passages weg, zonder aan te geven waar er door jou geknipt is. Waardoor het lijkt alsof wij 1 op 1 de KB-tekst hebben overgenomen.
Dat is op zijn minst nogal suggestief.
Het ©-teken geeft wel degelijk het auteursrecht aan. Door een heleboel zinnen lichtelijk te veranderen en het recht van een ander je dan toe te eigenen vind ik wat ver gaan.
Jullie hebben niet 1 op 1 KB-tekst overgenomen, dat wordt ook nergens beweerd. De tekst wordt een beetje veranderd. Bovendien geeft de KB-tekst veel meer informatie. De tekst over de bloemlezing heb ik weggelaten omdat daar de bron Brems was (waarschijnlijk geparafraseerd, want er staan geen aanhalingstekens bij).
Je doet je best maar. Gelukkig zeg je nergens wat, dat zeg je goed. En verder wachten we de volgende poging tot laster, of nee, wacht, de volgende poging die lijkt op wat soms laster had kunnen zijn, wel af.
Help je eens een collega, dan is het weer niet goed.
Denk nog maar eens aan de kwestie Fernhout-Japin. Eerstgenoemde beschuldigde Japin van plagiaat, Bart zocht dat toen uit en wat bleek: er was geen sprake van plagiaat, want Japin meldde keurig zijn bronnen, waaruit hij gegevens (en zelfs zinnen) over had genomen. Wat ook bleek: Fernhout beschuldigde Japin omdat die minder aardig was over een door Fernhout uitgegeven boekwerk. Rottend Staal Nieuwsarchief, februari. Allemaal na te zoeken. Maar voor Japin zullen andere maatstaven gelden, neem ik aan.
Op die Bremspagina, achter het Brems-citaat, staat één van de weinige directe noten (als \’1\’) die we tot nu toe hebben aangebracht. We zijn terughoudend met dit soort notenvermeldingen. Simpelweg omdat deze de leesbaarheid niet ten goede komen en we al – op elke pagina – uit den treure verslag doe van de gebruikte bronnen.
Dus zelfs die suggestie over het ©-teken zou je beter kunnen laten vallen.
Het is apart dat jij steeds begint over plagiaat, want daarvan beschuldig ik Droog helemaal niet. Sterker nog: ik vind dat al dat gedoe over plagiaat bij Etty ook geen grote zaak. Droog schiet echter meteen in de aanval als hij een relletje ruikt. Dat is nu zo bij Etty en dat was ook zo bij bijvoorbeeld Ilja Leonard Pfeijffer die hij beschuldigde van plagiaat, terwijl hij alleen zijn eigen onkunde aan het licht bracht. Zie het laatste boek van Pfeijffer.
En wat betreft Brems. Is het niet goed om aan te geven dat dat hele stuk geciteerd is?
Jij wekt de suggestie dat een project waar ik ook bij ben betrokken wordt gemaakt 1) met kwade opzet (de foto) en 2) door alleen maar hier en daar iets over te schrijven.
Dat doe je uit kwaadaardigheid. Dat geeft niets, maar ik wilde het toch wel even allemaal gezegd hebben.
Ik kan me niet voorstellen dat je die foto uit liefde plaatst of uit esthetische overwegingen. Daarnaast zet ik een paar zinnen naast elkaar, zoals Droog ook al deed. Ik verwacht geen dankbaarheid, maar ik dacht jullie blij zouden zijn als iemand de Droog-methode op de eigen teksten toepaste. Dat geeft niets. Dat wilde ik toch wel even allemaal gezegd hebben.
Ik wil me absoluut niet met die discussie bemoeien verder. Maar bij mijn naam in de Encyclopedie ontbreken 2 websites (en zeer veel titels buitenlandse dichtbundels) terwijl die van mijn Belgische partner (dichter/vertaler) wel weer vermeld wordt. Bovendien heb ik veel meer publicaties op mijn naam staan. Los daarvan: mij viel meteen die afzichtelijke foto van Komrij op. Slecht gefotografeerd, kan beter (en anders maar geen portret erbij). De info over Eugene Van Itterbeek is ook zeer onvolledig terwijl hij ik weet niet hoeveel internationale poeziefestivals, jarenlang, in Leuven, Antwerpen en in Sibiu organiseerde. Ruim een 200 tal dichtbundels uitgaf, via zijn uitgeverij destijds, en x aantal bundels van hemzelf. Encyclopedie is allesbehalve volledig.
Je zou die methode pas volgen als je ook middels haken (…) zou aangeven wat je weglaat. Nu begeef je je op het pad van de suggestie. Geeft allemaal niets. Maar je probeert er wel schade mee toe te brengen. (Helaas moet ik op dit punt blijven hameren.)
@ Hannie: ik denk dat de NPE nog een work in progress is. Een encyclopedie is nooit af. Heb je de informatie naar de makers doorgestuurd?
Coen, ik heb Bart gemaild. NPE kan ook goed gebruik maken van Wikipedia trouwens. En andere websites.
Waarde Coen,
De door jou geformuleerde bedenkingen bij de NPE plaatse ik overigens onlangs ook op de contrabas nav die Ettykolder maar die werden mal genoeg steeds direct verwijderd \’omdat mijn achternaaam er niet bij stond\’
Dag Sander. Heb ik helaas niet gezien. Misschien kun je die hier herhalen? Overigens snap ik hun beleid bij de reacties wel (nu kan ik alleen maar zien met welke Sander we hier te maken hebben).