Zeldzame vogel

Als er één constante zit in het oeuvre van Rascha Peper, dan is het wel haar voor liefde voor personages met een obsessie. Denk aan het schelpen verzamelende echtpaar Rochèl in Rico’s vleugels, Lex Grol uit Russisch blauw die denkt dat hij een afstammeling is van de Romanovs of Bregtje uit Vingers van marsepein die geïntrigeerd raakt door de kunstzinnige preparaten van haar oom Frederik Ruysch. Aan die rij kan Henk Bronkhorst uit Handel in veren toegevoegd worden die in 1956 in Nieuw-Guinea op zoek gaat naar Bruijns boshoen.

Bronkhorst moest het een paar keer voor zichzelf herhalen. Hij stond hier hoogstwaarschijnlijk bij de broedhoop van het sinds 1939 niet meer door westerlingen waargenomen, uitgestorven gewaande, Bruijns boshoen. Hij kon het nog niet helemaal bevatten.

Aan dit soort zinnen kun je de sardonische wijze van schrijven van Rascha Peper aflezen, want als geschoolde lezer word je meegezogen in het verlangen van Bronkhorst om de vogel te zien, terwijl je tegelijkertijd weet dat zo’n poging waarschijnlijk, want dat is verhaaltechnisch het interessants, tevergeefs zal zijn. En de schrijfster weet dat dit het effect is van haar tekst.

Naast Henk Bronkhorst komen er nog vier personages voor in Handel in veren, maar die komen allemaal voor in het verhaalheden van 2012. Minke,de weduwe van Henk Bronkhorst, haar zoon die verder is gegaan in de wetenschap, maar nogal sjoemelt met onderzoeksgegevens en zijn dochter. En er is nog een oude geliefde van Minke die in New York woont. De verhaallijnen en de contouren van de grotere roman die Handel in veren zou moeten worden, liggen klaar in de beschrijving van hun levens. Loopt de corrupte wetenschapper tegen de lamp. Welke rol gaat de oude, grote liefde van Minke nog spelen in het leven van haar kleindochter? In elke verhaallijn zet Peper de lezer, net als bij Henk Bronkhorst, aan het werk om na te denken over de afloop.

Maar helaas, de kanker gaf de schrijfster wel respijt om de verhaallijn van Henk Bronkhorst af te maken, maar niet om de andere verhaallijnen tot het einde te brengen. Rascha Peper was een van de weinige schrijvers in Nederland die een goede, ambachtelijke roman kon schrijven, met interessante onderwerpen en uitgewerkte karakters. Dat blijkt ook nu weer uit Handel in veren. Het merkwaardige is dat het boek toch een afgerond geheel is, het verhaal breekt niet plotsklaps af. Het is als een symfonie waarvan je helaas niet alle delen bezit, maar waarvan de delen die je hebt waardevol genoeg zijn om blij te zijn dat je ze kent.

Coen Peppelenbos

Rascha Peper – Handel in veren. Querido, Amsterdam. 222 blz. € 18,95.