Een compliment met een ingebakken verwijt

Een beetje schrijver verwerkt de rouw over de overleden ouders in een roman. Daar zijn schitterende voorbeelden van te geven (Sprakeloos van Tom Lanoye bijvoorbeeld) en minder geslaagde. De laatste jaren was het moederboek nogal in zwang, Jelle Brandt Corstius schrijft in zijn eerste boek voor Das Mag Uitgevers over zijn vader, de bij leven beruchte columnist Hugo Brandt Corstius.

As-in-tasHugo Brandt Corstius schreef onder vele pseudoniemen (Piet Grijs, Stoker, Battus om de bekendste maar te noemen) vooral over politiek en taal en kon in zijn hoogtijdagen mensen kapotmaken. Die meedogenloze man die we kenden van tijdschrift, krant en radio (Welingelichte kringen) is natuurlijk een andere man dan de vader van Jelle en Aaf.

Op tv zag ik Brandt Corstius al langskomen bij De Wereld Draait Door en samen met zus Aaf bij Pauw. Ze vertelden amusante anekdotes over hun vader. Dat hij altijd doorfietste als het stoplicht op rood stond, dat hij beweerde dat hij bij de black panthers gezeten had en meer van dat soort zaken. Ondanks al zijn malligheden hielden zijn kinderen toch van deze vader die in zijn eentje, moeder was jong gestorven, het gezin draaiende hield. De keuze van zoon Jelle om later te reizen naar verre barre oorden is direct te herleiden tot zijn jeugd.

Het zou heel goed kunnen dat ik door onze spartaanse opvoeding makkelijker dan andere mensen kan omgaan met barre omstandigheden. En dat ik ze misschien daarom wel opzoek, of dat nou in Rusland is, op weg naar de Middellandse Zee of op een heel goor toilet in India. Stel dat mijn vader mij met veel aandacht en liefde had opgevoed, dan had ik het misschien wel geen vijf jaar uitgehouden in Rusland.

Dat is een compliment voor de vader met een ingebakken verwijt.

Jelle Brandt Corstius haalt de herinneringen aan zijn vader op tijdens een fietstocht naar de Middellandse Zee, een deel van de as van zijn vader in de tas. Een laatste gezamenlijke fietstocht als hommage, omdat ze elkaar tijdens het fietsen het meest na waren.

As in tas is een sympathiek boek, van een sympathieke schrijver over een minder sympathieke vader. Het is geen afrekening, eerder een liefdesverklaring. Als je de tv-uitzendingen hebt gezien dan heb je de meeste anekdotes al gehoord en dat is een beetje jammer, want buiten die persoonlijke anekdotiek gebeurt er niet veel in het boek. Een reisverslag met anekdotes over de reis en over de vader. Het werk van Hugo Brandt Corstius komt nauwelijks aan de orde en als het al langskomt dan vooral als gekkigheid: gedoe met woordjes.

Ten slotte nog een opmerking over het boekje. Het exemplaar dat ik las, telde 160 bladzijden. De laatste drie bladzijden waren blanco. De zes bladzijden daarvoor zijn potsierlijk gevuld met lijntjes (‘maak hier plannen voor een mooie reis om je eigen trauma’s te verwerken’). De bladzijde daarvoor is weer blanco. We hebben dus eigenlijk te maken met een boek van 150 bladzijden. Nou ja, het boek begint op bladzijde 13, dus we hebben eigenlijk te maken met een een boek van 137 bladzijden. Nou ja, in het boek komen nog 19 blanco pagina’s voor, dus eigenlijk heb je te maken met een boekje van 118 bladzijden. Nou ja, als je de 13 identieke kaartjes niet meetelt waarop steeds een ander deel van de route wat onduidelijk is gemarkeerd, dus eigenlijk heb je te maken met een boekje van 105 bladzijden. Nou ja, als je niet de 13 hoofdstukbladzijden met de routeaanduiding (‘Maastricht – Spa’) meetelt, dus eigenlijk houd je een boekje van netto 92 bladzijden over.

Dun.

Coen Peppelenbos

Jelle Brandt Corstius – As in tas. Das Mag Uitgevers, Amsterdam. 160 blz. € 14,95.