Kwetsbare zielen

In het huis van veiligheidsadviseur Bodo Klein wordt een baby geboren. De weeën zijn al begonnen bij zijn stiefdochter, maar de vroedvrouw en zijn eigen vrouw zitten vast in het verkeer. Klein en een ondergeschikte van hem proberen mannelijk onhandig de toekomstige moeder bij te staan met handdoeken en ze worden gelukkig gered door de gong als de vrouwen het huis in komen. ‘Waarom ligt ze niet in bed, Bodo?’ Deze scène op het eind van Klont van Maxim Februari staat in contrast met het begin van de roman waarin Klein nog van plan is zelfmoord te plegen. De afscheidsbrieven zijn al gepost, maar uiteindelijk ziet Klein af van zijn daad.

In Klont benadrukt Februari de kracht van de natuur – de wil om voort te bestaan, de wens om je voort te planten – tegenover de angst voor nieuwe technologie. Niet voor niets is de pragmatische Colette, de vrouw van Klein, chirurg:

Al die mensen! Kwetsbare zielen, met een lichaam dat zich op haar operatietafel laat openklappen als een pizzadoos.

‘De klont’ bestaat uit op drift geraakte data die door zelf te denken in staat zijn de moderne wereld te vernietigen. De jonge, aantrekkelijke Alexei Krups maakt door het handig knippen en plakken van bijeen geroofde citaten een onheilszwangere lezing over het einde van de roman en de overname van data van de wereld. Binnen de kortste keren wordt hij de rijzende ster binnen een internationaal lezingencircuit. Een technologieprofeet, waarbij het gretige publiek geïnteresseerder is in de duistere boodschap dan in de wetenschappelijke fundering ervan. Bodo Klein houdt Alexei Krups in de gaten en behoudt daarmee zijn eigen positie op het ministerie van Veiligheid, die na zijn aangekondigde zelfmoord wat wankel is geworden.

Klont is een roman waarbij de actie in het verhaal regelmatig wordt onderbroken door bespiegelingen van de hoofdpersonen, soms zelfs door delen van een lezing, waardoor het geheel vaak een essayistisch karakter krijgt. Het is bij vlagen ook een satirisch boek waarin hypes van pseudowetenschappers die het ene moment door het publiek gedragen worden en het volgende moment door datzelfde publiek verguisd worden aan de kaak gesteld worden. Maar bovenal is Klont een psychologische roman die op een subtiele wijze de vraag stelt waarom wij voortleven. Bodo Klein behoort, al is hij stiefvader, tot een gezin. Een kleine gemeenschap van mensen die ondanks dat ze elkaar nauwelijks wezenlijk kennen, toch een kracht vormt. Misschien is Klont ondanks de onheilspellende technologische boodschap een hoopvolle roman.

Coen Peppelenbos

Maxim Februari – Klont. Prometheus, Amsterdam. 270 blz. € 19,99.

Deze recensie verscheen eerder in de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden op 27 oktober 2017.