Binnen de bankenwereld

Naast parkeerwachters en telemarketeers zullen bankiers waarschijnlijk behoren tot de meest gehate beroepsgroepen, al zullen de salarissen in die laatste sector wel het hoogst zijn. Dat geldt in ieder geval voor de interim-CEO van de bank waar Jonas Staal werkt en die met een gouden handdruk van meer dan 10 miljoen afscheid neemt, terwijl er net een ontslagronde aan de gang is Staal de dupe van wordt. ‘Intelligence officer’ Staal stelt over dat excessieve bedrag een vraag, maar het is duidelijk dat vragen stellen niet tot de bedrijfsmores hoort.

Met de debuutroman De Weinigen duikt Lucas Hirsch, die hiervoor enkele dichtbundels publiceerde, in de wereld van de banken. De auteur heeft zelf een tijd bij een bank gewerkt en putte voor dit boek uit zijn ervaringen. Jonas Staal wordt door verschillende partijen binnen de bank ingezet om rapporten te schrijven die vooral geheim moeten blijven. We komen iets te weten over de duistere praktijken van Russische oligarchen en over de banden van de Nederlandse overheid bij een Palestijnse bank. Staal voert alles slaafs uit al heeft hij een vreselijke hekel aan een van zijn managers, die uiteindelijk zal zorgen voor zijn ondergang. Dat weet je eigenlijk al van het begin van het boek waarin Staal werkeloos thuiszit.

De manier waarop Hirsch het verhaal vertelt is helaas vrij statisch. Er worden veel gesprekken gevoerd en er worden liters koffie gedronken. Er wordt veel gegrijnsd, maar er gebeurt weinig. Een lang uitgewerkte seksscène tijdens een bedrijfsweekendje waarin Staal overspel pleegt, brengt gelukkig letterlijk beweging in de roman. Dat het met het huwelijk van Staal bergafwaarts gaat – zijn vrouw is een karikatuur van de zeurende, achterdochtige kenau – mag niet verwonderlijk heten.

Door alles heen proef je dat Staal niet echt thuishoort in de bankwereld. Een kleine terugblik naar het jaar 1997 waarin Staal nog op de universiteit zit en zich met zijn dispuutgenoten vooral overgeeft aan drank en drugs, leert dat zijn eigenlijke passie lezen en schrijven is. Uit die hoek komt uiteindelijk ook het gevaar voor de bankwereld. Dat blijkt bijvoorbeeld als journalist Jorik Dijksma (waarin we Joris Luyendijk herkennen) een boekje wil opendoen over de discutabele transacties van de banken. Hij belichaamt het gevaar van buiten. Joris Staal is het gevaar van binnen en wellicht wilde Lucas Hirsch dat ook zijn met deze roman. De Weinigen mist echter de scherpte. Het boek bevestigt voornamelijk wat we al wisten: de haute finance hangt aan elkaar van schimmige praktijken.

Coen Peppelenbos

Lucas Hirsch – De Weinigen. In de Knipscheer, Haarlem. 226 blz. € 18,50.

Deze recensie stond eerder in de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden op 12 april 2019.