Zengevoelige strip is vriendelijke ontdekkingstocht voor prille dertiger

Een verder lege omslagillustratie toont een schuchtere jonge vrouw, die naar de titel van het album lijkt te kijken: De dag waarop de bus zonder haar vertrok. De dame die alleen achterblijft heet Clementien, een vroege dertiger die op zoek is naar het Geluk. Ze is een exponent van de Happinez-generatie, die haar heil zoekt in yoga, meditatie en hogere doelen nastreeft als antwoord op ongeveer alle existentiële vragen van het leven.

Eigenlijk is Clementien een beetje een oenige lieverd, die met haar goede bedoelingen al snel de sympathie van de lezer verovert. Als ze besluit om een weekendje met een groep op yoga-retraite te gaan, hebben we haar al vergeefs zien mediteren. Terwijl ze uit alle macht haar gedachten probeert weg te drukken door aan een vorm te denken, eindigt ze met het levendige beeld van een amandelcroissant in haar hoofd. Daarna verslaapt ze zich en is ze te laat voor de zonnegroet. Zo iemand.

Als de bus op vrijdagmiddag vertrekt heeft ze zich moeten haasten en is ze vergeten om naar de wc te gaan. Bij de eerste tussenstop gaat ze alsnog, maar als ze eenmaal op de parkeerplaats terugkomt, is de bus zonder haar verder gegaan. Clementien is gestrand bij Antoine, een zachtaardige man met een zalvende oogopslag. Deze Antoine stelt Clementien op haar gemak met een aantal zen-geïnspireerde verhaaltjes. Clementien blijft het weekend logeren en samen hebben ze inspirerende gesprekken over het leven, zingeving en antwoorden. Alles is in harmonie en gebeurt met aandacht.

Dit kan gemakkelijk ontsporen in oeverloos geouwehoer, maar gelukkig blijft het daar precies ver genoeg vandaan. Het is net geen zijige leuterpraat, net niet quasi-filosofisch of obscuur. Dat mag worden bijgeschreven op het conto van scenarist BeKa die een knappe balans heeft gevonden tussen spiritualiteit en een innemend verhaal dat ook leuk is voor mensen die niet iedere donderdagavond in een bikram iglo zitten te zweten. De verhalen die Antoine vertelt en die Clementien inzicht in haar levenswandel verschaffen zijn bovendien heel goed gekozen. En het leuke vooral: ze zijn makkelijk te onthouden en na te vertellen. Het zijn waarheden waar je wat mee kunt.

De tekeningen van MARKO – met allemaal hoofdletters, hoe on-zen is dat? – zijn vriendelijk en passen goed bij de rust van de vertelling. Hetzelfde geldt voor de inkleuringen van Maëla Cosson. Hoewel het geen genre op zich is, zou dit gemakkelijk de blauwdruk van een hedendaagse, Westerse spirituele strip kunnen zijn.

De flaptekst kan je gemakkelijk huiverig maken, maar toch is De dag waarop de bus zonder haar vertrok stiekem een heel aardig album. Het is in ieder geval tien keer beter dan het vervolg dat tegelijkertijd verscheen: aan deel 2, De dag waarop ze haar vlucht nam, is namelijk echt van alles mis.

De eerder sympathieke figuren zijn vervelende betweters geworden, inclusief Clementien. Ze zijn stuk voor stuk types geworden die zich buiten de maatschappij bevinden en die alleen maar zogenaamde harmonie en medestand treffen. De lezer krijgt een optocht van blije kwezels voor zijn kiezen met wie het eenvoudig niet identificeren is. Gaandeweg roept het verhaal zoveel weerstand op dat de lol van het lezen je vergaat. Het gaat ineens over Light Warriors, succesvolle figuren die het ideale leven hebben ontdekt. Clementien hoeft alleen nog maar te bedenken wat voor haar het ideaal is: ‘ik moet in mijn hoofd een beeld prenten van het leven dat ik wil leiden en dat beeld mag ik dan niet meer loslaten, wat er ook gebeurt. Mijn geluk hangt ervan af.’ Nou, succes meid. Ik vond je leuker toen de bus zonder je vertrok.

Het verschil tussen beide albums vinden we vooral terug in de ontwikkeling van Clementien. Zij begon als innemend en onbeholpen, en eindigde een paar essentiële antwoorden rijker. Dat was een mooi proces, die de lezer gemakkelijk kan meevoelen. De succesverhalen van al die zogenaamde verlichte zielen uit deel 2 staan mijlenver van de lezer af. Ze raken nergens aan een gevoel van herkenning. Het zou gemakkelijk een soort sciencefiction kunnen zijn.

Overigens is het geen enkel probleem om alleen deel 1 te lezen. Dat verhaal is afgerond en interessant van zichzelf. Completisten en mensen die niet gewaarschuwd zijn kopen deel 2 erbij en zullen vast tot dezelfde conclusie komen. Het zij zo. Toch kunnen we eerlijk zijn: zó existentieel is het allemaal nu ook weer niet.

Stefan Nieuwenhuis

BeKa, MARKO & Cosson – De dag waarop de bus zonder haar vertrok. Daedalus. 72 blz. hardcover. € 20,50.
BeKa, MARKO & Cosson – De dag waarop ze haar vlucht nam. Daedalus. 72 blz. hardcover. € 20,50.