Oké, duivelse leermeester

De jonge vrouw Harpie zit op het dieptepunt van haar leven. Haar geliefde heeft haar verlaten, ze is gestopt met haar studie geschiedenis, de post blijft ongeopend, de huur onbetaald, de vaat ongewassen. Harpie verwondt zichzelf met een mes en het is de vraag of ze zelfmoord moet plegen of niet. Direct op de eerste bladzijde krijgt ze bezoek van de duivel die in de rest van de korte roman als een cynische figuur opduikt. Harpie doet echter nog één poging om ‘normaal’ te leven: ze neemt een baantje aan als baliemedewerkster van het bedrijf MetaMedia en op de vrije momenten als luxe callgirl voor Bespoke Encounters.

Je kunt Harpie lezen als de zoektocht van een vrouw naar een eigen persoonlijkheid. Als pubermeisje heeft ze een losbandig seksleven en als minderjarige doet ze al mee aan een seksfeest waar ze haar grote liefde Albert ontmoet. De relatie met Albert lijkt haar redding te zijn, totdat het misgaat. ‘Liefde is een droom die je kapotmaakt, omdat je denkt dat je geheeld zult worden.’ Haar twee nieuwe banen zullen daar weinig verandering in brengen. Als luxe prostituee speelt ze de fantasievrouw in de erotische dromen van de mannen die haar betalen, overdag achter de balie blijft ze een anonieme, inwisselbare oproepkracht. In het zoveelste gesprek met de duivel maakt ze duidelijk wat ze zoekt.

Een vermogen, niet om het plezier of geluk te ervaren, maar om het op een bepaalde manier vast te houden.

Dat vermogen ontbreekt bij Harpie en in plaats daarvan doemt het verlangen op om van de brug te springen.

De duivel in Harpie is een innerlijke stem én iemand die zich manifesteert in bepaalde personen. Iemand die luistert en raad geeft en Harpie is zich bewust van de verleidelijke rol die de duivel speelt. Haar ironische weerwoorden halen de zwaarte weg van de thematiek. ‘Oké, duivelse leermeester, vertel me maar waarom het eigenlijk heel goed is dat ik niet in staat ben om iemand van mij te laten houden.’

Langzamerhand werkt de roman naar een climax toe die echter eindigt met een nogal softe therapeutische groepssessie met al het personeel van MetaMedia. De duivel manifesteert zich nu als psychiater van Harpie. Zij blijkt niet de enige te zijn met eenzame gevoelens. Of Harpie en haar collega’s daar troost uit putten is echter de vraag. Heeft de duivel niet gewonnen als mensen geen zelfmoord plegen en blijven leven om dag in en dag uit hun eigen onvermogen te ervaren?

Coen Peppelenbos

Hannah van Binsbergen – Harpie. Pluim, Amsterdam. 176 blz. € 21,99.