De grote thema’s

Van de hand van de Amerikaan David Leavitt verschijnt regelmatig een nieuw boek. Wat zijn boeken gemeen hebben is een constante basiskwaliteit. Ze zijn stilistisch goed, gaan altijd over de breekbare relaties tussen mensen en hebben een weemoedige ondertoon. De verhalenbundel De marmeren quilt is daarop geen uitzondering.

‘Door de St. Gotthardtunnel’, het eerste verhaal van de bundel, laat al meteen zien waartoe Leavitt in staat is. Ogenschijnlijk gebeurt er weinig tot niets in dit verhaal. Een aantal mensen in de vorige eeuw zit bij elkaar in een coupé. Door één voor één die reizigers af te gaan krijg je een beeld van de onderlinge relaties, de verlangens en afkeren. Het feitelijke hoogtepunt is de tocht door de tunnel, maar de lezer kent dan al de hele broeierige atmosfeer die in de coupé heerst.

Het verhaal ‘Infectie’ is weer door een ander gegeven boeiend. Het lijkt of Leavitt een simpele opdracht heeft gemaakt die je ook bij creatief schrijven tegenkomt. Kies twee willekeurige woorden uit het woordenboek en verbindt die met elkaar door een verhaal. Leavitt begint bij de verraderlijke vriend van Oscar Wilde Lord Alfred Douglas en eindigt met een homoseksueel in de Verenigde Staten in het heden. In een mengeling van fictie en non-fictie weet hij de personages aan elkaar te koppelen via bedpartners.

Het zijn slechts twee voorbeelden die aangeven dat de auteur het zichzelf niet makkelijk maakt. Wat opvalt is de grote aanwezigheid van de dood in deze bundel. Twee verhalen, ‘Zwarte doos’ en het titelverhaal, gaan over de dood van een vriend. Maar het verhaalgegeven in ‘Zwarte doos’ is komisch te noemen. De vriend van de hoofdpersoon komt om bij een vliegtuigongeluk. De hoofdpersoon krijgt bezoek van een man die de passagiers voor het laatst op video heeft vastgelegd en nu de band voor de hoogste prijs wil verkopen aan een nieuwsstation. De twee krijgen een hevige, kortstondige relatie.

In het serieuzere titelverhaal gaat een man naar Rome om zijn vermoorde ex-minnaar beter te kunnen begrijpen. Wat zocht hij in de Italiaanse hoofdstad? Met wie deelde hij zijn liefde?

De marmeren quilt is een prachtige bundel verhalen waarin Leavitt het aandurft om grote thema’s als dood, liefde en verlangen, op verschillende plaatsen en in verschillende tijden te beschrijven. Geen nieuwe thema’s, maar ze vergen een groot schrijver om ze nieuw leven in te blazen.

Coen Peppelenbos

David Leavitt – De marmeren quilt. Vertaald door Jan Fastenau. De Harmonie/Manteau, Amsterdam/Antwerpen. 266 blz.

Deze recensie verscheen eerder in de Leeuwarder Courant op 23 augustus 2002.