‘De polemiek tussen Brouwers en Kousbroek mag de boeken ingaan als een onbesliste strijd.’ Tot die conclusie komt Frits Abrahams vandaag in zijn column in NRC (€).

Hij rakelt de polemiek op die Jeroen Brouwers en Rudy Kousbroek voerden over de Japanse gevangenkampen in het door de Japanners bezette Indonesië. Beiden brachten een deel van hun kinderjaren door in zo’n kamp, voor Brouwers (geboren 1940) een hel, Kousbroek (geboren 1929) vond het wel meevallen. Jeroen Brouwers vergeleek de Japanse keizer Hirohito met Hitler, Kousbroek wees erop dat de Japanners niet systematisch mensen hebben vermoord.

Nu beide schrijvers zijn overleden, vroeg Abrahams zich af wie van hen gelijk had. ‘Mijn slotsom: Kousbroek relativeerde te klinisch het leed in de Japanse kampen, maar Brouwers overdreef dat leed toen hij vergelijkingen met de Duitse vernietigingskampen maakte.’