De Gerrit Komrij-prijs 2022 gaat naar Tonnus Oosterhoff voor zijn vertaling van Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart van Betje Wolff & Aagje Deken.

We kunnen ons afvragen in hoeverre het nodig is om een achttiende-eeuwse roman te vertalen in modern Nederlands – het Nederlands uit die eeuw is immers best wel modern. Oosterhoff laat met zijn vertaling zien dat het misschien best wel nodig was. Niet omdat de oorspronkelijke tekst onbegrijpelijk zou zijn, maar wel omdat deze een beetje opgefrist kon worden.

Niemand vindt het raar dat een Middelnederlandse tekst vertaald wordt in modern Nederlands, iedereen vindt het raar dat een modern Nederlandse tekst vertaald wordt in modern Nederlands. Sara Burgerhart zit daar tussenin. Wie het origineel wil lezen, die kan dat. Het kost wat moeite, maar het kan wel. Tonnus Oosterhoff ontneemt je nu die moeite, want door zijn modernisatie kan de lezer-van-nu moeiteloos het verhaal volgen.

Er is echter nog meer: door de wervelende stijl is niet alleen de taal gemoderniseerd, het lijkt wel of het hele verhaal zelf door de wasstraat is gegaan. Een briefroman beschrijft altijd in retrospect wat er gebeurd is, je bent nooit getuige van de actie zelf. De briefschrijver is getuige van de actie en besluit daarna in een brief op te schrijven wat die actie was. Het is niet zo dat Oosterhoff het concept van de briefroman op de helling heeft gezet, maar wel heeft hij het voor elkaar gekregen dat het lijkt alsof je als lezer in de actie zit.

Sara Burgerhart had sinds de eerste druk in 1782 al nog nooit aan actualiteit ingeboet, en Oosterhoff zorgde ervoor dat de lezer deze urgentie ook de hele tijd blijft voelen. Niets is ouderwets, achterhaald, oudbakken of afgezaagd. Integendeel, het verhaal is fris, modern, actueel en up-to-date. Zo blijft ook de oudere en klassieke literatuur lees- en beschikbaar voor iedereen, voor de jonge lezer en voor de oudere.

De Gerrit Komrij-prijs is opgericht om de popularisatie van de oude letteren te eren.