De queeste van Eefje

Kalf Eefje wil een sprookje over zichzelf en andere koeien horen. Die zijn er niet, zegt haar moeder. ‘Sprookjes zijn niet voor ons’, zegt een grote koe in de wei. Waarom ze er niet zijn, weet niemand. Omdat Eefje wel behoefte heeft aan Doorn-koetje, Sneeuw-koetje en Hans en Koetje loopt ze weg. Ze wil antwoorden op haar vragen en een goed verhaal vinden.

De mooie illustraties van Marije Tolman maken invoelbaar hoeveel behoefte Eefje heeft zichzelf te herkennen in een verhaal. We zien haar sip afdruipen als ze zich realiseert dat De drie kalfjes een slap aftreksel is van De drie kleine biggetjes. De kuikens spelen bekende sprookjes na met kippen in de hoofdrol. Dat is voor hen genoeg. Eefje wil een ‘echt’ sprookje over zichzelf. De beginzin heeft ze al: ‘Er was eens een koe.’ Maar schrijven kan ze nog niet.

Haar queeste naar representatie voert haar door een groot bos (‘een goede plek voor sprookjes!’). De wolf die ze tegenkomt, vindt het ook vanzelfsprekend dat er geen sprookjes over koeien bestaan. Hij is immers de hoofdrolspeler in alle sprookjes. Opeten wil hij Eefje wel, maar die is belezen genoeg om snel te verdwijnen.

Op de boerderij is inmiddels paniek uitgebroken omdat Eefje is verdwenen. Ook bij het speculeren over het lot van het kalfje komen weer sprookjesmotieven aan bod. Ze is ontvoerd door een heks, een draak, een wolf of een stiefmoeder, roepen de andere dieren. Als Eefje weer opduikt op de boerderij denken de kuikens dat ze op zoek was naar een prins of een prinses om mee te trouwen en een draak heeft verslagen. Ze heeft genoeg beleefd om een heel sprookjesboek vol te schrijven.

Er was eens een koe, uitgegeven in de Tijgerlezen-reeks van Querido, is een sprookje over sprookjes waarin ook een klassiek boerderijverhaal verstopt zit. Eefje heeft contact met kippen en kuikens, varkens, een ezel en de waakhond. Omdat het ook een sprookje is, bestaan het kalfje en de kuikens naast draken, wolven, betoverde kikkers en heksen. Pim Lammers doet niet aan begrenzingen en hokjes. Net als zijn andere boeken voor kinderen is Er was eens een koe speels, grappig, ontroerend, inclusief en metafictioneel.

Marie-José Klaver

Pim Lammers – Er was eens een koe. Met illustraties van Marije Tolman. Querido, Amsterdam. 66 blz. € 13,99.