Sexdagboek

Ik behoor niet helemaal tot de doelgroep, want Heleen van Royen schreef het boek vooral voor vrouwen, maar toch las ik haar Sexdagboek. In een poging de mogelijke kritiek voor te zijn schrijft ze: ‘Ik wil je niets opdringen. Je moet niks. Je hoeft dit niet te lezen, tenzij je de pech hebt dat je het moet redigeren of recenseren.’ Die lieve Lita-toon blijft ze het hele boek volhouden en ik moet me steeds voorhouden dat dit boek dus niet bedoeld is voor een 53-jarige homoseksueel, maar voor de middelbare vrouw die gezien de verkoopcijfers graag op deze manier aangesproken wil worden: ‘Ik heb je ook een uiteenzetting over glij- en hulpmiddelen beloofd. Die krijg je nu van me.’ Ik hoefde het boek niet te recenseren voor de krant, dus ik kon vrijuit lezen. Van Royen: ‘Ik hoop dat je doorleest en vooral: dat je er iets aan hebt.’ Ik las door en ik heb er veel van geleerd.

Bijvoorbeeld dat vrouwen boven de vijftig liters glijmiddel en heel veel hulpstukken nodig hebben. Als Van Royen met haar veel twintig jaar jongere vriend Bart een weekendje weg gaat hebben ze een extra tas nodig voor de speeltjes: ‘twee vibo’s, de Womanizer met oplader, kousen met jarretels, de Louboutins, drie buttplugs, glijmiddel en de prikkelende gel voor mannen’. Bart is het op een gegeven ogenblik wel zat: ‘Komt er weer zo’n grasmaaier voorbij. Ik wil gewoon mijn vrouw neuken.’

Ik houd erg van schaamteloze mensen, maar bij Van Royen zie je continu het commerciële belang de kop opduiken. Exhibitionisme als de niche waarbinnen de auteur floreert. Na een tentoonstelling in het Letterkundig Museum van twitterfoto’s waarop we de schrijfster met sperma in het haar zagen, lezen we nu in dodelijk saai proza hoe die hulpstukkenseks plaatsvindt. Hij doet dit, zij doet dat. Het dagboek wordt af en toe onderbroken door verhalen die al elders gepubliceerd zijn. Het eerste hiaat, van enkele maanden, vindt plaats als Van Royen een documentaire over haar dementerende moeder maakt. Dan heb je te veel aan je hoofd voor spetterende seks. Juist op die momenten zou een dagboek over je seksleven interessant zijn. Wat gebeurt er in een relatie als je weinig seks hebt? Nu wordt de periode opgevuld door een oude reportage over de pogingen van Van Royen om een gigolo te bestellen. Spoileralert: hij kwam niet. Elders worden oude verhalen gerecycled: een verhaal over voyeurs, een persoonlijk verhaal over de nieuwe borsten van Heleen van Royen. Je leest tussen de regels door dat dit boek, net als veel andere boeken van Van Royen, weer een poging is om de aftakeling en de dood op afstand te houden. Daar had dit dagboek wat verdieping kunnen krijgen, maar dat is niet de weg die Van Royen en haar lezeressen willen bewandelen. En hup, daar gaat het dagboek weer verder: standje zus, hulpstuk zo. En Bart maar spuiten. Het Sexdagboek is een uiterst probaat middel om in slaap te vallen.

Coen Peppelenbos

Deze column verscheen eerder in verkorte vorm in de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden op 7 juli 2018.

(foto: fragment van een ets van Bernard Picart, 1772, Rijksmuseum)