Succesverhalen III

In aflevering 3 het prentenboek waarmee BN’ers zich afgelopen week van hun beste kant lieten zien

Mopperen tegen de ontlezing

De Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek en zelfbenoemd voorvechter tegen de ontlezing heeft aan de Nationale Voorleesdagen een dankbaar initiatief om de allerkleinsten onder ons kennis te laten maken met boeken. Wat je ook van al die Bekende Nederlanders als DJ Gerard Ekdom in een kleuterklas kunt vinden (de column van Marcel van Roosmalen was mijn favoriet); het is natuurlijk een mooi streven dat zo veel mogelijk kinderen worden voorgelezen en er daarmee een allereerste luikje naar de literaire wereld geopend wordt. Van zulke massale belangstelling kan de daaropvolgende Poëzieweek alleen maar dromen…

Bij de Nationale Voorleesdagen hoort traditiegetrouw ook een door de CPNB uitgegeven Prentenboek van het Jaar, in dit geval een mini-editie voor 5,25 euro van het succesvolle Moppereend uit 2018. Waar Nederland uitblinkt in succesvolle jeugdboekenauteurs, is het jammer dat niet voor werk van vaderlandse schrijvers en illustratoren gekozen wordt, maar de voorgelezen kinderen zullen daar vermoedelijk weinig om malen, mede dankzij de prima vertaling van Jesse Goossens. Wel vind ik 5 euro voor een klein boekje van 32 bladzijden nog aan de dure kant voor zo’n actie: waarom niet à la Nederland Leest dit gratis verspreiden via de bibliotheken?

Dan over de inhoud van Moppereend. Het verhaal van de gelauwerde Britse Joyce Dunbar is gelukkig kinderlijk eenvoudig: een eend heeft om onduidelijk redenen een baaldag, wat zich uit in een grijs regenwolkje boven haar hoofd. Een rondje langs de boerderijdieren, die eend vergeefs trachten op te vrolijken en uitnodigen om mee te spelen, maakt de donderwolk alleen maar groter. Haar stemming slaat ook over op de rest van het spul, en even dreigen de dieren de zuurtegraad van Twitter te benaderen. Gelukkig barst de wolk plotseling uiteen in ‘miljoenen grote, glanzende, natte, spetterende, regendruppels!’, waar de eend ineens samen met haar kompanen vrolijk in flip-flopt, plenst, plonst en planst. Eind goed, al goed.

Je kunt enkele clichés, inconsistenties en onwaarschijnlijkheden in dit verhaal benoemen, maar waarom zou je dat doen? De kinderen zullen ze niet opmerken, en het vermoedelijk achterliggende idee van het verhaal dat er na regen weer zonneschijn komt, is een aardige gedachte. Het onderwerp (en de open plekken) nodigen in ieder geval uit tot gesprekken tussen de voorlezer en diens toehoorders, en dat lijkt me een belangrijk en positief aspect. Pratende dieren zijn daarbij altijd leuk, zeker de geit die ondanks vermaningen van de eend met smaak kledingstukken aan de waslijn verorbert.

Het boekje is verder fraai vormgegeven en speels geïllustreerd door de uit Tsjecho-Slowakije afkomstige en succesvolle prentenboekauteur en -illustrator Petr Horáček (waarvan de č op het omslag plots verdwenen is). Het is bijzonder kleurrijk en doeltreffend getekend, waarbij de woorden waarop de voorlezer nadruk kan leggen GEACCENTUEERD worden, wat voor de mogelijk onervaren BN’ers en voorleesouders geen overbodige luxe is:

Wat voor een wolk was dit?
Was het een SOMBERwolk?
Was het een TREURwolk?
Of zou het… was het…
een MOPPEREENDwolk?
Zou hij voor altijd de zon verduisteren?
Kon hij BARSTEN?
JA,
want plotseling vielen er
SPETTER DRUIP
PIETERPATER DRUPPEL

Er is dus weinig mis met Moppereend als voorleesboek voor jonge kinderen, maar ik vrees dat het echter bij weinigen een blijvende indruk zal achterlaten. Het gaat misschien wat ver om het te willen vergelijken met klassieke titels als Rupsje Nooitgenoeg en het briljante Over een kleine mol die wil weten wie er op zijn kop gepoept heeft, maar dat zijn prentenboeken die mij decennia later direct te binnen schieten. Van Moppereend kun je hooguit zeggen dat het naar behoren doet wat het moet doen, maar dat de CPNB misschien beter voor een titel van Nederlandse auteurs had kunnen kiezen, of waarom niet een vernieuwend prentenboek dat (educatieve) componenten heeft in andere media? Lees en praat vooral met je kinderen over prentenboeken, of deze nu gaan over mollen, rupsen of moppereenden…

Willem Goedhart

Joyce Dunbar & Petr Horáček – Moppereend. Stichting CPNB, Amsterdam. 32 blz. € 5,25.