Het kind als volwassene

‘Omdat ze nooit mijn moeder heeft kunnen zijn,’ is het antwoord van Maxwell op de vraag van een politieman waarom hij zijn moeder bij de voornaam noemt. In Jachthuis van Oscar van den Boogaard staat die gespannen relatie tussen moeder en zoon centraal. Maxwell groeit op in een gebroken gezin dat alle moeite doet om de schijn op te houden heel te zijn.

Jachthuis werd voorafgegaan door het tweehonderd pagina’s dikkere Kindsoldaat dat het verhaal van de familie van de moeder vertelt, voorafgaand aan de geboorte van Maxwell. Dat eerste deel heb je helemaal niet nodig om dit boek te kunnen lezen. En in tegenstelling tot het eerste deel is Jachthuis wel boeiend en intrigerend. Dat komt vooral door de ik-verteller die met de nodige bevreemding kijkt naar zijn ouders. Naar zijn vader Jim die grotendeels afwezig is omdat hij als militair in Suriname verblijft en naar zijn alcoholistische moeder Elsie die een buitenechtelijke relatie heeft met Prins Bernhard en die waarschijnlijk de natuurlijke vader is van Maxwell.

Rond de verschijning van het eerste deel ging het in de media vooral om de vraag hoe autobiografisch het boek was en of Oscar van den Boogaard daadwerkelijk de zoon was van Bernhard. Die discussie vergeet je echter bij het lezen van Jachthuis, want daar zie je de worsteling van een zoon op zoek naar een eigen identiteit en de moeite die het kost om onder de verstikkende moederliefde uit te komen.

Van den Boogaard heeft in de structuur van deze roman meer spanning aangebracht. Het verhaal over de jeugd van Maxwell wordt onderbroken door een episode in de pubertijd waarin Jim, Elsie en Maxwell in Suriname zijn voor een vakantie. Het is voor Maxwell een terugkeer naar de gelukkige periode van zijn jongste Surinaamse jaren die echter wordt verstoord omdat Elsie spoorloos verdwijnt. Die dagen vol spanning vormen een rode draad in de roman. Duidelijk wordt dat Maxwell de enige is die zijn hoofd koel houdt en de meest volwassene van de drie blijkt te zijn.

Naarmate Maxwell ouder wordt, takelt zijn moeder steeds meer af. Symbolisch lijkt de bouw van een modern huis naast hun klassieke jachthuis te zijn. In dat huis komt een kinderloos stel te wonen en bij hen ontdekt Maxwell via de ontsnappingsroute van moderne kunst en poëzie een nieuw leven. Jachthuis is in intensiteit en intimiteit het totale tegendeel van Kindsoldaat. Een krachtige roman.

Coen Peppelenbos

Oscar van den Boogaard – Jachthuis. De Bezige Bij, Amsterdam. 376 blz. € 25,-.

Deze recensie verscheen eerder in de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden op 20 maart 2020.